Çok uslu olmalarına rağmen, dışardan gelen yağmacı arı ya da diğer zararlılara karşı kovanlarını oldukça iyi korurlar. Kitin rengi koyudur genelde gri kurşuni renktedirler. Tek kusurları kovana aşırı miktarda propolis getirerek sağa sola bulaştırmalarıdır.

Kafkas Arısı :

Kafkas arısının (Apis mellifera Caucasica) ana yurdu Kafkasların dağlık bölgesidir. Kafkasların alçak

ovalarında sarı abdomen halkalı olan Apis mellifera Remipes alanlarına kadar değişik lokal formları

bulunmakla birlikte bizi ilgilendiren, dağ arısı da denen yüksek rakımlı bölgelerin uzun ve karlı kışına

adapte olmuş siyah renkli arılardır.

Dış Görünüşü: (Morfolojik Özellikleri)

Diğer arılardan daha iridirler. Gözden çıkan isçi arıların ağırlıkları 70 - 80 mg.dır. Kitin esmer

renktedir. Geçit formlarının ilk abdomen halkasındaki iki adet kahverengi leke bulunur.

Dağlık yöre Kafkaslarının tüm abdomen halkaları siyahtır. Kıllarda gri renk baskındır. Erkeklerin

thoraksları siyahtır. Ari ırkları içinde en uzun dilli olanıdır. Uzun dilleri sayesinde derin tüplü

çiçeklerden de nektar toplayabilirler. Dil uzunlukları 6.6 - 7.25 mm. dır. Ortalama 7.09 mm

Cubital indeks 2.16 ile normaldir.

Koloni Davranışları: (Fizyolojik Özellikleri)

İyi bir yavru yetiştiricisidir. Kuvvetli koloniler teşkil eder. Kıştan zayıf çıkar, ilkbahar basında

gelişme çok erken baslar ve düzenli seyreder. Koloninin gelişme sürecinde ana ari bir günde

1100 - 1500 yumurta yumurtlayabilir. Gömeçler üzerinde sessizdir. Kontrol için çerçeveler

kovandan çıkarıldığı esnada bile yaptıkları islere devam eder. Uysaldır, hırçın ve sokucu değildir.

Çok düzgün gömeç yapar ve sırlar. Göz sırları koyu renklidir. Propolisi çok taşır ve kullanır. Balı

ilk önce kuluçkalığa, sonra da ballığa depolar. Güçlü bir yiyecek toplama yeteneğine sahiptir.

Fazla bal yapar ve yavru gözlerine yakın depolar. Yeni yiyecek kaynağı aramada çok basarilidir.

Zengin nektar kaynaklarını çok iyi değerlendirir. Kıt kaynaklardan da en ekonomik yararı sağlar.

Yağmacılık eğilimleri fazladır. Doğal oğul verme eğilimleri zayıftır. Araştırmalar normal

şartlardaki kolonilerin % 13 ünün oğul verdiğini göstermiştir. Doğal habitatlarında ağır ve

uzun kış şartlarında üstün kışlama yeteneğine sahiptir. Sonbaharda küçük bir delik hariç, uçuş

deliğinin diğer kısımlarını propolis perdesi ile kapatır. Yiyecek depolarını çok iyi korur ve tutumlu

kullanır. Sayılan bu özellikleri ile Dağ arısı olarak da adlandırılan Kafkas arıları, kişi soğuk

ve karlı iklimlerde basarili, dünyadaki iki önemli ari ırkından birisidir.

Kafkas arısı, ABD’nin kuzey eyaletlerinde, Kanada’da, Orta ve Kuzey Avrupa ülkelerinde,

Rusya’nin hemen her yerinde, Çin’de, Mançurya ve Moğolistan’da, Orta Asya Cumhuriyetlerinde

ve soğuk iklime sahip diğer bazı ülkelerde basari ile kullanılan en önemli arı ırkıdır.

·Kafkas Arısının Kuzeydoğu Anadolu Bölgesindeki Mevcut Durumu

Gezginci Aricilik başlamadan önce Ardahan, Artvin, Kars ve bazı çevre illerde Kafkas arısı saf

olarak bulunuyordu. Çünkü doğal coğrafya Kafkas arılarının saf olarak kalabilmesini sağlıyordu.

1950’li yıllarda gezginci arıcılığın başlaması ile bu illere çevre bölgelerden gelen farklı ırktan Suriye

arısı, Iran arısı, Anadolu arısı ve Muğla arısı gibi arılar Kafkas arısını melezleşmişlerdir. Artık bu

illerde Kafkas arısı saf olarak bulunmamaktadır. Saf Kafkas arısı 1983 yılında Ardahan’ın

Posof ilçesi dolaylarında bulunabilmişken, bugün Posof ve çevresinin de melezlendiği

görülmektedir. Zaman zaman Artvin-Zeytinlik , bölgesinde, bazen de Posof’ta konaklayan

(ve melezlenmiş olan) Ardahan Aricilik Üretme İstasyonu kolonileri ile 1999 yılında başka

bölgelerden getirilerek Ardahan köylülerine dağıtılan 1550 koloni bu melezlenmeyi tetiklemiştir.

Ayrıca Akdeniz Bölgesinden gelerek Ardahan’da konaklayan bir ana ari üretim isletmesi de,

tüm bölgeye ana arılar satarak melezlenmeyi daha da hızlandırmıştır.

Kafkas arısının bulunduğu bu bölgenin çevresindeki Iran, Ermenistan, Suriye ve Anadolu arılarının

tamamı sari abdomen halkalı arılardır. Siyah renkli Kafkas arısı, çevreden gelen sari renkli

kolonilerle melezlendiğinde, Kafkas koloniler de sari renkli isçi arılar ortaya çıkmaktadır.

Böylece melezlenme kolayca görülebilmektedir.

·Camili Havzası’nda Saf Kafkas Irki Ari Varlığının Belirlenmesi

Artvin ilinin Borçka ilçesi Camili Havzası’ndaki tüm kolonilerin saf Kafkas olarak kalabildiği, 1998 ve

daha sonraki yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarla belirlenmiştir.